De strijd van GroenCadol

Jan Larosse - Broekstraat 111

Aan de zuidflank van Matadi ligt het waterwinningsgebied Cadol, doorkruist door de Molenbeek. Een groene ruimte in een dichtbebouwd gebied, maar niet zonder risico. Bodemvervuiling bedreigt de kwaliteit van ons drinkwater. Eind vorig jaar werd in de nabije waterwinning van de Abdij de hoogste concentratie van het beruchte PFAS gemeten van alle drinkwaterputten in België, boven de toegelaten norm. Het laatste woord hierover is nog niet gezegd. Alleen horen we er weinig over.

Daarom dat we hier kunnen leren van een ander hoofdstuk uit de waterrijke geschiedenis van Matadi: de strijd van het buurtcomité www.groencadol voor een leefbare buurt, tegen industriële bebouwing van het waterwinningsgebied. Zonder die strijd stond er nu op Cadol een waterfabriek van 40 op 25 meter, 9 meter hoog. Het verhaal van een oud-strijder.

Alles begon in de herfst van 1999 toen de watermaatschappij een milieuvergunning aanvroeg voor een opslagtank van 35000 liter methanol aan de Broekstraat ter hoogte van de Volhardingslaan, en voor een installatie voor het verwijderen van nitraten uit het putwater. De reden was dat die vervuiling boven de norm (50 gram per liter) uitkwam. De bezorgdheid van de buurtbewoners was gewekt: zowel over de nitraatvervuiling als over de voorgestelde remedie om hiervoor vlakbij een woonwijk een tank voor 35 ton licht ontvlambaar en toxische methanol in een waterwinningsgebied te zetten, inbegrepen de voortdurende aanvoer van het goedje in tankwagens.

Achthoekig torentje boven de boorput van Cadol

Een actiecomité verzamelde meer dan 400 handtekeningen en diende 23 bezwaarschriften in. Spijtig genoeg was de bevoegde deputé in de Provincie de vroegere gewestelijk directeur van de watermaatschappij: dus de bezwaren werden verworpen. Algauw bleek dat deze unieke technologie voor de-nitrificatie een uit de hand gelopen experiment van de watermaatschappij zelf was, dat ze ergens kwijt wilden, terwijl er geen zicht was op de oorzaken van die nitraatvervuiling in Cadol. Ook het bezwaar van de Stad Leuven tegen industriële activiteit in een woongebied als Matadi werd niet aanvaard. Om een lang verhaal kort te maken: het buurtcomité werd een vzw met eigen website en nieuwsbrief, die in beroep ging bij de Minister van Milieu, toen Vera Dua. Een team van experts, juristen, milieukundigen en technologen haalde zijn gelijk met een ijzersterk dossier van honderd pagina's: de watermaatschappij moest zijn huiswerk overdoen.

Uiteindelijk werd - in 2013 - een industriële installatie gebouwd in Haasrode, om het water van drie waterwinningsgebieden (Cadol, Abdij, Huiskens) samen te zuiveren en te ontkalken. Een oplossing die er zonder het onderbouwd burgerprotest uit Matadi waarschijnlijk niet was gekomen. Het blijft wel een oplossing end of pipe, die de eventuele vervuiling in één bron verdunt met water van de andere bronnen om zo de drinkwaternormen te halen. Zo is het PFAS-probleem in de Abdij ‘opgelost’. Waar komt dit echter vandaan? Het Canivort-stort in Haasrode, waar vroeger illegaal industrieel afval werd gedumpt, wordt met de vinger gewezen. Op te volgen!

Waterwinningen zijn goede buren: samen hebben wij belang bij een groene en schone omgeving die ook natuur een kans geeft. Daarom moeten de gebouwen die er nu op Cadol staan en niets met de waterwinning zelf te maken hebben op termijn verdwijnen. De strijd is nog niet gestreden.

‘Cadol’ zou afgeleid zijn van het Latijnse woord Caudolium, wat betekent: “een plaats waar water vloeit”. Wie weet meer van de geschiedenis van deze ‘plaats’?