Een pompkot en andere relicten

Peter Van Assche, Kris Coenegrachts, Marieke en Klaas - Paul van Ostaijenlaan 34

Toen we net ingetrokken waren in ons huis in de Paul van Ostaijenlaan, zagen we het gebouwtje nog liggen vanuit onze ramen. Ergens tussen onze straat en de Erasme Ruelensvest in, te midden het groen van tuinen en weiden. Een klein bakstenen bouwwerk, wit geverfd. Het was een pompkot.

Een restant uit de jaren 1920 toen onze straat nog niet was aangesloten op het waternetwerk. Je haalde water toen nog met een pomp uit de grond. Een ganse huizenrij in onze straat maakte er gebruik van. Huizen van eenzelfde bouwjaar, dat kan je nog zien aan hun haast identieke voorgevel.

Er lag een wegje naast het pompkot waarlangs eenieder toegang had, de lagere huizen in onze straat maar ook enkele huizen op de ring.

Gedeelde lusten, gedeelde lasten. Alle gebruikers moesten bijdragen tot het onderhoud ervan. De notaris legde de afspraken vast in een akte. Hij was vooruitziend, de notaris, en besefte dat de vooruitgang naderde met rasse schreden. Het pompkot was maar tijdelijk, het was wachten “tot den dag dat het stadswater zou ingericht worden in de Heuvelstraat” (zoals de Paul van Ostaijenlaan toen nog heette). En zo geschiedde, op een dag kwam het water niet meer uit de grond maar uit de leidingen. Als we nu door onze ramen kijken, is het pompkot verdwenen.

Ons huis had dan wel geen tuin met pompkot maar wel andere oude resten van een ver verleden. Sommige totaal onaangepast aan onze moderne duurzame tijd en van die aard dat ze sneuvelden bij verbouwingen. Maar wat als oude resten wel erg mooi blijken te zijn of dragers zijn vol herinneringen aan vorige bewoners? Onze oude houten, ecologisch totaal onverantwoorde voordeur hangt nog in de hengsels.

De man die ons huis liet bouwen was een vloerlegger die mozaïekvloeren legde in de rijke Brusselse herenhuizen. Hoe trots moet hij niet geweest zijn, toen hij zelf een mooie vloer uitkoos voor zijn eigen huis? Zo in de wolken dat hij ook zijn huisnummerplaatje maakte in mozaiëksteentjes. Het brengt de postbode blijkbaar niet in verwarring, dus kent ons huis al decennia lang twee huisnummers. In de badkamer plakken nog oude Disney-stickers op de tegels … uit een tijd toen hier andere kinderen speelden en woonden. We kunnen ze niet wegdoen. Hoe langer we alles laten bestaan, hoe moeilijker we er afscheid van kunnen nemen.

Ons huis is niet alleen van ons maar ook nog altijd een beetje van de oude vloerlegger en van alle anderen die hier ooit hebben gewoond.