Hoe PVO een hele wijk inspireert

Klaartje Proesmans - Paul van Ostaijenlaan 81

De Paul Van Ostaijenlaan (PVO) bekleedt een hele bijzondere positie in het Matadi-verhaal. Onze straat bestond al enkele eeuwen vooraleer plannen voor een nieuwe wijk, later ‘Matadi’ werden gesmeed: in de 17de eeuw heette onze straat de ‘Molenweg’, in de 19de eeuw de Laekeweg/Lijkenweg, in de jaren 1920 de Heuvelstraat en nadien Guido Gezellelaan tot 1998!

Strikt genomen behoren enkel de huizen met de oneven straatnummers 37 tot 53 tot de Matadi-architectuur en -project en zo doende kunnen we de straat onderverdelen in drie delen. Deel 1: Geldenaaksebaan-Leo Dartelaan, deel 2: de échte Matadi-huizen, deel 3: Volhardingslaan-Broekstraat. Toch voelen we ons als ‘lange laan’ heel nauw betrokken bij Matadi. Niet alleen passeert werkelijk elke Matadees via de PVO om zich te verplaatsen richting de Naamsepoort, de Parkpoort, de ring of de stad. Samen met de Broekstraat houdt de PVO de wijk ‘samen’ (of nog beter Matadi ‘hangt’ aan de PVO en de Broekstraat houdt haar tegen). Bovendien kennen we vele wijkbewoners dankzij de activiteiten van het Matadicomité (Matadifeest, Dreupelkot, quiz, enz.) en voelen we ons daardoor toch een beetje ‘één’.

De PVO is lang en divers. Er is een tijd geweest van ‘gezonde en plezante concurrentie’ tussen ‘uptown’, deel 1 van de straat en ‘downtown’, deel 3. Zo werd er tussen beide straathelften volleybal gespeeld in het park (netjes in het midden), nadat dit al volop gebeurde in ‘uptown’ tijdens de veel speelstraat-zomers. Die van ‘downtown’ voelden zich toch altijd wat achtergesteld en waren minder getraind …, redenen genoeg dus om elkaar hiermee te plagen.

In 2018 werd onder impuls van Peter Van Assche (PVO 34) en Ludo Melis (PVO 59) het initiatief genomen om de straat in de kijker te zetten naar aanleiding van het 90 jaar overlijden van onze dichter Paul. We maakten plannen en kregen geld via het stadsproject Kom op voor je wijk. Peter, onze straathistoricus, zocht al lang een manier om historisch onderzoek en bevindingen uit een interview met Frans Mafrans (+ 2015), een van de oudste PVO-bewoners, uit de doeken te doen.

Sarah De Vos realiseert ‘Silhouet’ (2019) op de muur van PvOpark.

Naast een boek over de laan met wat geschiedenis, foto’s van alle huizen en hun bewoners - door de fotografen Johan Van Cutsem (PVO 18) n Hugo Maris (PVO 89) - en persoonlijke tekstjes, kreeg ongeveer de helft van de huizen een leistenen bordje met daarop een tekstfragmentje uit het oeuvre van onze dichter. Kunstschilder Sarah De Vos (PVO 30) maakte een muurschildering Silhouet, die ’s avonds oplicht op zonne-energie.

Het boek dat een mooi tijdsdocument geworden is, draagt de ondertitel Je komt er wonen om nooit meer te vertrekken ...

Dit drievoudig project werd feestelijk ingehuldigd op 1 september 2019, met een heuse fanfare Boem Paukenslag, een optreden van Lennaert Maes (een échte Matadees in de PVO), die aan de slag ging met twee teksten van Van Ostaijen en voor de vertolking twee straat-muzikanten Bart Plessers (PVO 4) en Camille Keukeleire (PVO 81) betrok. In aanwezigheid van verschillende schepenen, onze oud-burgemeester Louis Tobback en huidig burgemeester Mohammed Ridouani, werd het een heel bijzonder en fijn feest voor jong en oud.

Fragment uit ‘Avond’ van Paul Van Ostaijen, op huis PVO 79

Het project werd in goede banen geleid door een comité dat vooral uit ‘downtown’-bewoners bestond, maar bracht een enorme dynamiek tot stand in de hele straat. Creativiteit, geïnspireerd op beide dichters (Gezelle en Van Ostaijen), kwam uit de huizen gekropen in de vorm van schrijfkunst, liefde voor poëzie, fotografie, schilderkunst, muzikaal talent, organisatie-ijver, enz. Aan alle huizen werd aangebeld, het oeuvre van Van Ostaijen werd doorworsteld door Mia en Jef (PVO 69), er moest wat diplomatie aan de dag gelegd worden, want meerdere bewoners wensten hetzelfde fragment en de plaatsing op de gevels was soms ook stof tot overleg enz.

De straat is er als geheel sterker uitgekomen en voelde zich op slag terug één, er zijn sindsdien veel nieuwe contacten gegroeid. De stad is hier via haar project ‘Kom op voor je wijk’ volledig geslaagd in haar opzet tot ‘verbinding’.

Samen met Stephan Keukeleire woon ik hier (PVO 81) sinds 1999. Onze dochters, Camille en Soetkin hebben hier ook nog lang gewoond en zijn nog regelmatig thuis. Ons huis is gebouwd in 1937. Tot op vandaag genieten wij van deze bijzondere, rustige, sociale en uitstekend gelegen buurt.